AMSTERDAM – Arbeidsvoorwaarden zoals we die nu kennen, zullen in de toekomst drastisch veranderen. “Werknemers worden zzp’ers in loondienst.”

Door Carlie van Tongeren, 24 april 2012
NUzakelijk.nl/NU.nl

Dat stelt Gijs van Bussel, hoogleraar duurzaam beloningsbeleid aan de Nyenrode Business Universiteit en partner bij PwC, in een interview met NUzakelijk.nl.

“Hoogopgeleide werknemers hebben niet de behoefte om 20 jaar lang bij dezelfde werkgever te werken. Het zzp-principe van zelf autonomie hebben over tijd en geld spreekt hen erg aan.”

Werkgevers moeten daarom af van vooraf bepaalde arbeidsvoorwaarden die niet op maat gesneden zijn, betoogt hij. “Ze moeten in plaats daarvan één bedrag afspreken. Werknemers kunnen vervolgens zelf bepalen hoe ze dat geld gebruiken. Je kunt ze zien als zzp’ers in loondienst.”

Dat maakt het bijvoorbeeld mogelijk om tijdelijk minder geld in de pensioenpot te stoppen en extra te sparen voor een wereldreis.

Carrièremogelijkheden
Hoeft een werkgever straks helemaal niets meer te regelen? “Jawel. Werknemers willen wel dat hun werkgever carrièremogelijkheden biedt in de vorm van opleidingen en cursussen”, zegt Van Bussel op basis van een van zijn recente onderzoeken. Dat het verlangen naar flexibiliteit dat uit die studie naar voren kwam zo “extreem” was, verraste hem.

Voor dat onderzoek werden 4500 zogeheten ‘millennials’ ondervraagd: jonge professionals, geboren na 1980. Vanaf 2020 zullen de verschuivingen op de arbeidsmarkt goed zichtbaar worden, omdat ongeveer de helft van de beroepsbevolking dan uit millennials bestaat. “Er zal sprake zijn van een ‘kopersmarkt’: de werknemer bepaalt wie zijn werkgever is, en niet andersom.”

Werkgevers hoeven niet tot 2020 af te wachten. “Werkgevers die nu als eerste op het verlangen naar autonomie inspelen en hun arbeidsvoorwaarden toespitsen op de individuele medewerker, nemen een voorsprong en worden voor millennials een aantrekkelijke organisatie.”

Cao-onderhandelingen
Zullen cao’s, waarover momenteel zo hevig wordt onderhandeld door vakbonden en werkgevers, in 2020 overbodig zijn? “Dat niet. We hebben het hier over hoogopgeleide professionals, die het heft in eigen hand willen nemen. Voor lager opgeleiden geldt dat mogelijk minder en blijven cao’s van belang.”

Vakbonden en Ondernemingsraden doen er volgens de hoogleraar verstandig aan deze ontwikkeling goed in de gaten te houden.

Overheid
De overheid zou hier volgens Van Bussel op in moeten spelen door ‘zzp’ers in loondienst’ dezelfde flexibiliteit te bieden als werkgevers nu krijgen. “Ze moeten net als werkgevers en zzp’ers bijvoorbeeld kosten kunnen aftrekken.”

Of het aantal ‘gewone’ zzp’ers door deze ontwikkeling zal afnemen, durft hij niet te voorspellen. “Maar het wordt voor deze groep zo wel een stuk aantrekkelijker om het werken in loondienst in overweging te nemen.”